Hlutfall kynjanna í nefndum og ráðum heldur áfram að þróast í átt til jafnréttis

Komin er út skýrsla Jafnréttisstofu um nefndir, ráð og stjórnir á vegum ráðuneytanna. Í skýrslunni er að finna greiningu á skiptingu kynjanna í nefndum, stjórnum og ráðum á starfsárinu 2017 auk þess sem farið er yfir þróun síðustu ára. Árið 2008 var leiddur í lög kynjakvóti í nefndum, stjórnum og ráðum á vegum ríkisins og hefur Jafnréttisstofa eftirlit með framkvæmd hans.

Árið 2017 starfaði 3.270 manns í nefndum á vegum ráðuneytanna, 1.558 konur og 1.712 karlar, eða 48%/52%. Á starfsárinu voru 956 manns skipaðir í nýjar nefndir, 483 konur og 473 karlar, þegar námundað er hlutfalli því 51%/49%. Aldrei áður hefur hlutur kynjanna í nefndum ráðuneytanna verið svona jafnt, hvort heldur sé litið til heildar þátttakenda eða nýskipana á starfsárinu. Því bera að fagna. 
Samkvæmt 15. gr. jafnréttislaga nr. 10/2008 á hlutfall kynjanna í nefndum, ráðum og stjórnum að vera sem jafnast og ekki minna en 40% þegar fulltrúar eru fleiri en þrír. Tilnefningaraðili á að tilnefna karl og konu, en heimilt er að víkja frá því þegar hlutlægar ástæður leiða til þess að ekki er mögulegt að tilnefna bæði karl og konu. 

Árið 2017 störfuðu 593 nefndir á vegum ráðuneytanna, 413 af þeim voru skipaðar í samræmi við 15. grein jafnréttislaga eða 70% starfandi nefnda. Á starfsárinu 2017 voru 170 nýjar nefndir skipaðar, 139 af þeim eða 82% voru skipaðar í samræmi við 15. greinina. Það er hæsta hlutfall nefnda sem skipaðar eru í samræmi við 15. greinina bæði þegar skoðaðar eru nefndir sem eru starfandi og nýskipanir. Þessi þróun er mjög ánægjuleg og ljóst er að verklag við skipanir í nefndi innan ráðuneytanna er að festast í sessi. 

Jafnréttisstofa hefur eftirlit með framkvæmd jafnréttislaga og fær upplýsingar um skipan í nefndir, ráð og stjórnir á vegum ráðuneytanna í árlegri greinargerð frá jafnréttisfulltrúum ráðuneytanna. Þegar Jafnréttisstofa hefur fengið gögnin afhent eru þau greind og meðaltal reiknað út og breytingar á milli ára skoðaðar. Eftir lagabreytinguna 2008 er hver nefnd fyrir sig skoðuð og eru ráðuneytin beðin um að gera grein fyrir ástæðum þess ef nefndir eru ekki skipaðar í samræmi við 15. grein jafnréttislaga. Jafnréttisstofa leggur svo mat á  hvort undanþáguheimildin í 2. mgr., sbr. 3. mgr. 15. greinar eigi við auk þess sem athugað er hvort ráðuneytin fari eftir þeirri vinnureglu um tilnefningar í nefndir, ráð og stjórnir sem ráð er gert fyrir í 15. grein. Jafnréttisstofa leggur áherslu á að meginreglan í 1. mgr. 15. grein er alveg skýr og að undanþáguheimildina í 2. mgr., sbr. 3. mgr. beri að skýra þröngt og hefur kallað eftir því að ráðuneytin skoði hvort ástæða sé til að endurskipa í þær nefndir sem ekki uppfylla ákvæði 15. greinar. 

Skýrsla Jafnréttisstofu um nefndir, ráð og stjórnir á vegum ráðuneytanna árið 2017