Stjórnmálafræðideild HÍ og MARK Miðstöð margbreytileika- og kynjarannsókna bjóða upp á málþing um stjórnmálamenningu samtímans mánudaginn 24. október kl. 12-13:30 í hátíðarsal í Aðalbyggingu Háskóla Íslands í tilefni 100 ára afmælis háskólans og 15 ára afmælis námsbrautar í kynjafræði.
Það eru umbrotatímar í íslenskum stjórnmálum. Rannsóknarnefnd Alþingis gagnrýndi stjórnmálamenningu okkar fyrir "hernaðarlist", "valdaklæki" og "skort á fagmennsku". Vantraust á stjórnmálaflokkum og Alþingi er meira en nokkru sinni. Í samfélagsumræðunni hafa ýmsir tengt fyrrnefndu einkennin við karlaslagsíðu stjórnmálanna. Á málþinginu verður rætt hvort ríkjandi stjórnmálamenning sé tamari körlum en konum og hvort eitthvað hafi breyst eftir hrun. Kristín Ástgeirsdóttir framkvæmdastýra Jafnréttisstofu og Bergljót Þrastardóttir MA-nemi í opinberri stjórnsýslu munu flytja stutt inngangserindi og síðan verða pallborðsumræður með frummælendum og fjórum núverandi og fyrrverandi stjórnmálamönnum, þingmönnunum Guðmundi Steingrímssyni og Unni Brá Konráðsdóttur, Óttari Proppé borgarfulltrúa og Þórunni Sveinbjarnardóttur fv. þingkonu.
Efni inngangserinda:
Kristín Ástgeirsdóttir: Boðflennur í veislusölum valdsins?
Fyrstu konunum í bæjarstjórnum og á Alþingi var fremur illa tekið og því verr sem leið á fyrri hluta 20. aldar. Þær voru óvelkomnar og máttu oft þola algjöra þöggun. Þegar konum tókst að brjótast í gegnum karlakórinn rákust þær þó harkalega á ríkjandi karlamenningu í veislusölum valdsins þar sem skylmingar, orðaskak og hrossakaup tíðkuðust, stundum í reykfylltum bakherbergjum þar sem karlar voru í meirihluta. Í skýrslu Rannsóknarnefndar Alþingis er fjallað um þá stjórnmálamenningu sem einkenndi aðdraganda þeirrar efnahags- og siðferðiskreppu sem leiddi til hrunsins. Er sú stjórnmálamenning sem skýrslan lýsir enn við lýði og er hún tamari körlum en konum? Hvernig og hvers vegna gerist það að karlar raða sér nú í þær nefndir Alþingis sem deila út fjármagni, ákveða skatta og fjalla um bankana, meðan konurnar sinna menntun, menningu og velferðinni? Er sagan að endurtaka sig?
Bergljót Þrastardóttir: "Maður þarf helst að standa upp á kassa og garga"
Kynnt verður ný rannsókn á reynslu og viðhorfum kvenna á sveitarstjórnarstiginu og innan stjórnmálaflokka. Niðurstöður eru m.a. þær að þrátt fyrir aukinn hlut kvenna í sveitarstjórnum mæta konum ákveðnar hindranir í störfum þeirra á sveitarstjórnarstiginu og innan stjórnmálaflokka. Þessar hindranir felast m.a. í aðgangi að ákvarðanatöku og völdum, ákveðinni þöggun og jafnvel útilokun/ósýnileika sem falla að kenningum Berit Ás sem hefur sett fram greiningu á fyrrgreindum hindrunum sér í lagi innan skipulagsheilda og stjórnmálaflokka þar sem valdamisræmi ríkir. Þetta endurspeglast m.a. í því að konur endast skemur í stjórnmálum en karlar. Af þeim konum sem kjörnar voru í sveitarstjórnir árið 2010 voru 35% endurkjörnar en hlutfallið meðal karla var 48%. Í sveitarstjórnarkosningum 1990 var hlutfall endurkjörinna kvenna 26%.