Frá dauðum lagabókstaf til jákvæðrar aðgerðaskylduÍ jafnréttislögum hafa verið ákvæði um jafnréttisfræðslu í skólakerfinu frá því slík lög voru
fyrst sett hér á landi árið 1976. Þrátt fyrir þetta virðist meirihluti grunnskóla landsins
ekki hafa skipulagða jafnréttisfræðslu.Í greininni er reynt að grafast fyrir um ástæður þess að lagaákvæði um jafnréttisfræðslu í skólum virðist almennt ekki skila sér út í grunnskóla landsins. Sjónum er beint að lagarammanum, ástæðum fyrir lögbindingu jafnréttisfræðslu,fyrirheitum og framkvæmdum stjórnvalda í málaflokknum. Ákvæðið um jafnréttisfræðslu er skoðað með hliðsjón af þróun jafnréttislaganna í heild. Rýnt er í þingumræður,athugasemdir við lagafrumvörp og umsagnir. Þá er fjallað um jafnréttisákvæði grunnskólalaga, lög um háskóla og lög um menntun og ráðningu kennara og skólastjórnenda. Í greininni er sýnt fram á að margvíslegir þættir draga úr gagnsemi lagaákvæðisins um jafnréttisfræðslu í skólakerfinu. Ber þar hæst skort á vilja til markvissra aðgerða. Hann birtist bæði í tregðu við að útfæra nánar markmið, aðgerðir og framkvæmdir, sem og ívöntun á fjármagni til málaflokksins. Þessi tregða skýrist að hluta til af þeim skilningi að
hugarfarsbreyting sé það sem til þarf og hana sé ekki hægt að kalla fram með lagabókstaf
eða handafli. Ítrekaðar fyrirspurnir og þrýstingur á Alþingi yfir 30 ára tímabil hafa litlu
skilað. Lagaákvæðið um jafnréttisfræðslu er þó ekki „dauður lagabókstafur“. Það er sannarlega magurt og máttvana en með raunverulegum pólitískum vilja, skýrari markmiðssetningu, samræmi milli laga, fjármagni og þekkingu ætti að vera hægt að glæða það lífiog koma á jákvæðri aðgerðaskyldu.
Þetta er ágrip greinar sem birt er í veftímaritinu Stjórnmál og stjórnsýsla, FRÆÐIGREINAR 1. tbl. 6. árg. 2010. Greinin er of löng til þess að birta í heild á heimasíðunni og bendum við því á uppruna hennar á þessari síðu.